Το φετινό καλοκαίρι ήταν πραγματικά ανεπανάληπτο όσον αφορά τις μεταγραφές ελεύθερων παικτών. Ποδοσφαιριστές όπως ο Τζιάνλουίτζι Ντοναρούμα, ο Σέρχιο Ράμος, ο Σέρχιο Αγουέρο και φυσικά ο Λιονέλ Μέσι άλλαξαν ομάδα. Χωρίς όμως οι παλιές τους ομάδες να πάρουν φράγκο. Παίκτες που υπό κανονικές συνθήκες θα κόστιζαν κυριολεκτικά μια περιουσία σε μια αντίπαλη ομάδα για να μεταγραφούν, πλέον ελεύθεροι αλλάζουν σύλλογο. Για αυτό θα ρίξουμε μια βαθύτερη ματιά στις μεταγραφές αστέρων ως ελεύθεροι, ένα φαινόμενο που παρατηρείται ολοένα και συχνότερα τα τελευταία χρόνια.
Ο ρόλος του «νόμου Μπόσμαν» στα δικαιώματα των «ελεύθερων»
Για πολλά χρόνια, οι ακριβές μεταγραφές ήταν αυτές που έφερναν τους καλούς παίκτες σε μια ομάδα. Αν κάποιος ήθελε να έχει τον καλύτερο δυνατό παίκτη στο ρόστερ του έπρεπε να πληρώσει… αδρά. Αν ο Χ σύλλογος διατηρούσε τα δικαιώματα του Y παίκτη μέσω συμβολαίου, τότε μπορούσε να τον κρατήσει για… όσο ήθελε! Καλό για την ομάδα, αλλά φυσικά κακό για τον κάθε παίκτη. Ακόμα και αν η συμφωνία των δύο πλευρών έληγε, ο παίκτης ήταν «δέσμιος» του συλλόγου του.
Όλα αυτά άλλαξαν το 1995, όταν ο Βέλγος μέσος Ζαν-Μαρκ Μπόσμαν κατέφυγε στην Δικαιοσύνη. Το συμβόλαιό του με την Λιέγη είχε λήξει και η ομάδα του του επέβαλε 75% μείωση του μισθού του. Ανήμπορος να κάνει κάτι, ο Βέλγος έστειλε την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από αυτή την δικαστική διαμάχη βγήκε θριαμβευτικά νικητής, αλλάζοντας μια για πάντα τις μεταγραφές στο ποδόσφαιρο. Με τον «νόμο του Μπόσμαν», πλέον κάθε παίκτης του οποίου το συμβόλαιο έληγε, μπορούσε να μεταπηδήσει σε όποια ομάδα επιθυμούσε. Όλα αυτά φυσικά χωρίς να χρειαστεί η νέα του ομάδα να καταβάλει κάποιο χρηματικό αντίτιμο στον παλιό του σύλλογο.
Αυτή η κίνηση έμελλε να φέρει μια επανάσταση στις μεταγραφές παικτών. Πλέον ο καθένας μπορούσε να επιλέξει τον προορισμό του και να μην είναι υποχρεωμένος να υποκύπτει σε «παιχνίδια« της ομάδας του. Η κατάσταση όμως τα τελευταία χρόνια γύρισε μπούμερανγκ στις ομάδες, οι οποίες πλέον πασχίζουν να κρατήσουν τα αστέρια τους.
Το FFP ωθεί τις ομάδες σε ελεύθερες μεταγραφές
Η δεκαετία του 2000 ήταν αυτή που εισήγαγε τα μυθικά ποσά μεταγραφών στο ποδόσφαιρο. Λίγο οι «γκαλάκτικος» της Ρεάλ Μαδρίτης, λίγο ο Ρόμαν Αμπράμοβιτς στην Τσέλσι, οι πλούσιες ομάδες φαινόταν πως ήλεγχαν τα πάντα στο ποδόσφαιρο. Οι πανάκριβες μεταγραφές των «κολοσσών» του ποδοσφαίρου διαδεχόντουσαν η μια την άλλη. Εξέλιξη η οποία άνοιγε ακόμα περισσότερο την ψαλίδα φτωχών-πλούσιων στο άθλημα.
Βλέποντας αυτή την απειλή που θα μπορούσε να εξαλείψει τον ανταγωνισμό, η UEFA αποφάσισε να θεσπίσει μερικούς οικονομικούς κανονισμούς που όλες οι ομάδες θα πρέπει να ακολουθούν. Το γνωστό πλέον Financial Fair Play. Εν συντομία, αυτό που ορίζει ο κανονισμός είναι οι σύλλογοι να έχουν ένα συγκεκριμένο αριθμό χρημάτων από ζημιές. Κάτι που ουσιαστικά απαγορεύει ακόμα και στις πλουσιότερες ομάδες να αγοράζουν τον ένα αστέρα πανάκριβα μετά τον άλλο. Έτσι, ακόμα και οι «μικρές» ομάδες αν έβλεπαν κάποια «πλούσια» να κοντοζυγώνει έναν καλό της παίκτη μπορούσε να ζητήσει ό,τι επιθυμούσε. Κατάσταση που θα έκανε την κάθε «μεγάλη» να σκεφτεί διπλά πριν αγοράσει.
Η μεγάλη διαφορά όμως που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, είναι πως οι παίκτες πλέον μπορούν να «εκβιάσουν» καταστάσεις. Αν επιθυμούν να μετακινηθούν σε κάποιον άλλο σύλλογο, μπορούν να το δείξουν έμπρακτα στην ομάδα τους. Και αν το συμβόλαιό του λήγει, τότε μεγάλη άτυχη είναι η ομάδα που ανήκει ο παίκτης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα φέτος, ο Στέφεν Μπέργκχαϊς ο οποίος με μόλις έναν χρόνο συμβόλαιο ακόμα, απαίτησε την πώληση του στον Άγιαξ. Με αξία περίπου 12 εκατομμύρια, αλλά μόλις μήνες συμβολαίου, ο «Αίαντας» πλήρωσε ψίχουλα (μόλις 4 εκατομμύρια) για να τον αποκτήσει. Παρόμοια και η κατάσταση του Ραφαέλ Βαράν, μόνο που η «βασίλισσα» πούλησε… ακριβά.
Οι παίκτες που πλέον βγαίνουν στο «σφυρί»
Η μεγάλη αλλαγή όμως έχει έρθει στις μεταγραφές των σταρ. Φέτος, η Παρί Σεν Ζερμέν «σάρωσε» στις μεταγραφές. Από τους 4 παίκτες παγκοσμίου κλάσης που πρόσθεσε στο ρόστερ της, μόλις για τον έναν πλήρωσε. Τζίνι Βαϊνάλντουμ, Σέρχιο Ράμος, Τζίτζι Ντοναρούμα και φυσικά ο Λιονέλ Μέσι. Τρεις πραγματικοί αστέρες του ποδοσφαίρου δεν κόστισαν ούτε ευρώ σε μεταγραφικά κόστη. Ωστόσο κόστισαν πολύ αλλού…
Και οι τρεις παίκτες είχαν αφήσει στο «περίμενε» τις ομάδες τους. Και αν στην περίπτωση του Λιονέλ Μέσι είναι λίγο πιο… περίπλοκα τα πράγματα, οι άλλες δύο έχουν πιο ξεκάθαρο backstory. Ο Ολλανδός μέσος αναζητούσε το μεγαλύτερο συμβόλαιο της καριέρας του, ζητώντας ένα ποσό που η Λίβερπουλ δεν μπορούσε να προσφέρει. Αντίθετα, Μπαρτσελόνα και Παρί ήταν έτοιμες να δώσουν μάχη για την υπογραφή του, όπως και έγινε. Οι Γάλλοι αναδείχτηκαν νικητές με τους «μπλαουγκράνα» να μην μπορούν να προσφέρουν τόσα χρήματα.
Κοινώς, οι παίκτες βάζουν σε ένα είδους δημοπρασία τις ομάδες τους. Εξαντλώντας μέχρι τους τελευταίους μήνες τα συμβόλαια τους, είναι έτοιμοι να δουν ποια ομάδα θα δείξει έμπρακτα ότι τους θέλει περισσότερο. Και εφόσον καμία από αυτές δεν θα υποχρεωθεί να καταβάλει αντίτιμο για την μεταγραφή, ξέρουν πως αυτό σημαίνει πιο πολύ χρήμα για την… τσέπη τους.
Η παραπάνω τακτική εκτός από τους παίκτες, βοηθάει και πολλές ομάδες να «ξεγελούν« το FFP. Ναι μεν οι παχυλοί μισθοί των παικτών φαίνονται στον κανονισμό, αλλά χωρίς κόστος μεταγραφής η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη. Αν υποθέσουμε πως ο Χ παίκτης που θα κόστιζε πχ. 70 εκατομμύρια ευρώ και θα είχε συμβόλαιο απολαβών 10 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, το FFP της ομάδας βαραίνει κατά 80 εκατομμύρια ευρώ. Αν όμως η μετακίνησή δεν κοστίσει τίποτα και δώσει τα χέρια για μισθό 15 εκατομμυρίων, η συμφωνία βολεύει και τις δύο πλευρές πολύ περισσότερο. Λογικό επομένως οι ομάδες να δελεάσουν αστέρες και αυτοί να περιμένουν να λήξει το συμβόλαιό τους για να πληρωθούν πολύ πιο… χοντρά!
Ακολούθησε το sportsking.gr στο Google News για να μαθαίνεις πρώτος τις ειδήσεις των κορυφαίων ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων.
Κάνε Like στη νέα μας σελίδα στο Facebook και μάθε πρώτος τα νέα της αγαπημένης σου ομάδας
Κάνε subscibe στο κανάλι μας για να βλέπεις πρώτος αφιερωματικά βίντεο και συνεντεύξεις